2011 оны 3 сарын 11-нд чухам юу болов

Салхи оруулалгүй удсан байна шүү... Сүүлчийн тэмдэглэлээ бичсэнээс хойш 5 жил хагас өнгөрчээ. Урт хугацаа шүү. Хурдан ч өнгөрч.Өөрийнхаа эргэн тойронг анзаарахад нилээн юм ч өөр болж дээ.

Үргэлжлэл...

3цаг болохын өмнөхөн газар хөдөлж, бид бүхэн яарч сандран гарч ирэхэд цаг 3цаг 30 болж байлаа. Их удаагүй юм шиг боловч цаг гаран болсон байв. Том газар хөдлөлтийн дараа бага зэргийн чичиргээн бол үргэлжилсээр байлаа. Тэр хавийнхан очиж бүгэх ёстой нэгэн бага сургуулийн биеийн тамирийн гадаа тайлбай руу 20 орчим минут явж хүрэв. Алхаж байх хооронд хөлийн улан доороос асфальтан зам алх шиг цохих мэдрэмж төрж байсан. Сүүлд сонсох нь хөдлөн болон босоо хөдөлгөөнт газар хөдлөлт болдогийн босоо хөдлөлт нь тэгэж мэдрэгддэг юм байж. Бага сургуулийн талбай дээр очих замд ганц нэг байшингийн цонх нь хагарч унасан, үүдний хөлтэй танилцуулга нь нурж унасан байв. Ядахад бага сургуулийн дээврээс хар утаа суунаглаж байхын. Яг ч газар хөдлөлтөөс биш тухайн үед дээврийн засвар хийж таараад технологийн алдаа гаргаж бага зэргийн осол маягийн зүйл болсон байж. Дайны хажуугаарх дажин гэдэг байхаа. Талбай дээр очих хүртлээ мөн очсон хойноо найз охин руугаа болон ойрхон байдаг хэдэн найз руу гаа залгав. Бүгд л холбогдохгүй байв. Би ганцаараа биш тэнд байсан 200-аад хүн бүгд л ижил зүйлтэй тулгараад байлаа.

 

Нэг иймэрхүү маягаар цуглана.(Тухайн үеийн зураг биш өөр зураг жишээ болгож ашиглав)

4 цаг хүртэл нэг хэсэг байдлыг харзнаж байтал манай ажлынхан байсан хэсэгт ажлын босс ирж шууд тарж болно гэж хэлэв. Японд ажилд ороод 4 жил орчим болохдоо анх удаа газах хөдлөлтөөсболж эрт тарав. Ер нь ажил их оройтдог, нар дээр байхад тарсан нь цөөхөн байсан даа. Тарах тушаал аваад баярласан хэсэг нөхөд шууд мертоний буудал рүү яваад өгөв. Яарч гарахдаа гэрийн түлхүүр зэргийг орхисон байсан тул авахаар офис рүү буцлаа. Манай давхар 10 давхар байшингийн 6-д байсан тул шатаар өгсөөд юмаа авахдаа босстой хамт явав. Ажил рүү ороход боссын зөвшөөрөлгүй орж болохгүй. Мэдээллийн аюулгүй байдлын улмаас хориглодог байсан юм. Офис дотор бичиг цаас хөглөж байсан тул өөрийн суудлын тэр хэсгийг бушуухан шиг хам авч бөөгнүүлээд буцаад гарах гэтэл метроний буудал явсан хэд маань буцаад ороод ирэв. Метро явж эхлээгүй байна. Дүүрэн хүн байна. Автобус бараг 100-д хүн суух гээд дарааллаад зогсож байна. Такси удаан зогсвол олдох байх тэхдээ гэр хол дээр нь түгжирч байгаа тул урагшлах нь удаан байна. Жаахан байзнаж байгаад метро дахиж хөдлөхөөр явая гэсээр орж ирэв. Босс бид 2 ч юмаа цэгцлээд нэг мөсөн гарах гэж байсан тул бүгдээрээ нийлж аваад хоолонд орох болов. 5 цагийн үед офисийн барилгын 1 давхарын хятад ресторан ажиллаж байгаа гэсэн тул ашгүй гэсээр бид орцгоолоо. Ихэнх газар эрт хааж ажилчдаа эрт тараасан байсан тул энгийн үед бараг ордоггүй энэ газарт бид 6уулаа их олзуурхан оров. Хоол идэж пиво уунгаа хорвоогийн шальдар бульдар зүйл ярилцсаар сууж байтал утасанд мессеж ирэв. Олзуурхан хартал бидний нэг хэсэг чухалчлан хэрэглэж заншсан Yahoo messenger-ээр монголоос ах маань бичиж байна. Наана чинь гайгүй юу, газар хөдлөлт болсон гээд зурагтаар гаржийн гэж байна. Сүлжээ энэтэр орохгүй, ажил эрт тарсан болохоор харьж зурагт үзтэл юу болсныг хэлж мэдэхгүй байна. Гайгүй дээ дандаа л хөдөлж байдаг хойно. Санаа зоволтгүй аав ээжид бас дамжуулаарай гэж бичээд бусадтайгаа дахин буу халж эхлэв. 8цагийн үед метро эхэлсэн байх харих минь гэсээр 4 нь яваад өгөв. Босс намайг хань татаж хамт 9 гээд гарий гэхээр нь за тэгье гээд үргэлжлүүлэн ууж идээд сууж байтал нөгөө 4-н нэг нь “Метроны буудал бүр онгойхгүйгээр хамаг хаалга үүдээ бариж, машин тэрэг хөдлөхгүй түгжирч, автобусны оочер төгсгөл нь харагдахгүй урт болсон байна. Зочид буудал бүр олдохгүй капсул(хамгийн хямд жижиг буудал)ууд ч мөн дүүрэн байгаа гэж байна. Ажил дээр л хонож, маргааш хагассайн юм чинь өглөө л харихаас. Манайх хол ч юм. Нөгөө 3 маань алхаад ч болов газар дөхнө гээд явчлаа гэсээр” буцаад ирэв. Манай гэр ч бас зайтай, босс ч бас ойрхон биш дээр нь ганц бие тул гэр рүүгээ яарах хэрэгцээ алга, офистоо хоноё гэж ярилцаад  9 цаг болж байхад ресторан хаах болж бид 3 гарав. Хонохын тулд 24цагийн дэлгүүрээс ойр зуурын юм авахаар ороод гартал бөөн оочер байв.

Төсөөлөхөд амар болов уу гээд л энл тэндээс зураг ашиглаад байна.

Дэлгүүрийн хамаг бараа дуусаж хүн сонгодоггүй хэдэн бэлэн хоол, том савтай цэвэр ус үлдсэн байсан тул тэрийг аваад офистоо орлоо. Зурагт байхгүй тул интернэт рүү орж ойр зуурын мэдээ харахад газар хөдлөлтөөс болж ихэнх нь хөгшин хүмүүс тавилгадаа даруулсан болон юмнаас унах зэргээр 70-80 орчим хүн нас барсан гэж байлаа. Япон гэхэд олон байна шүү. Овоо хөдлсөн юм байна даа гэж бодонгоо офист хэрхэн унтах талаар толгойгоо гашилган хэдэн сандал нилүүлээд тавиж үзлээ. Унтаж бол болохоор юм байна. Нөгөө 2 бол шалны дрож дээр цаасан хайрцаг задалж давхарлаад унтана гэж байна. Минийхийг хараад гүдгэр хотгортой дэмий юм байна энэтэр гэсэн юм ярисаар унтахаар боллоо.

Жинхэнэ миний унтсан ор доо...

 Энэ үе хүртэл байнга л бага зэргийн чичиргээ болж газар хөдөлсөөр л байлаа. Найз охинтойгоо холбогдчих боловуу гээд залгаад байдаг болохгүй л байлаа. Yahoo messengert нь бичээд хүлээж суунгаа харанхуйд дахин интернэт ухав. Нэг онлайн бичлэг үзэв. Сэндай гээд хотын далайн эрэг хавийг нисдэг тэрэгнээс бичсэн шөнийн бичлэг байлаа. Их усан дунд энд тэнд гал гарч байгаа нь харагдана. Эхлээд хөлөг онгоцнууд л шатаж байна гэж бодсон ч удалгүй ойрхноос харуулсан бичлэг олдов... Хөлөг онгоцнууд биш газар дээр байх ёстой шатахуун түгээгүүрүүд энд тэнд усанд шатаж байх нь тэр. Гэнэт нас барагсадын тоо 100 100гаар нэмэгдэж байгаа нь интэрнет мэдээ уншиж байсан хуудсанд харагдаж эхлэв. 10-аад минутын дотор юу юугүй 600 хол давав. Нөгөө 2т дамжуулан хэлтэл босоод ирлээ. Өөр нэг бичлэг харуулж байна. Далайгаас маш их ус урсан хурдтай орж ирж буйг бас л нисдэг тэрэгнээс авчээ. Тариан талбайн дундуур явж байгаа машинууд юу юугүй усны гүйцэгдэж хөвөн одох. Ваннтай усанд хүүхдийн тоглоомон машин шидчихсэн юм шиг л харагдаж байв. Цунами гэдэг нь ирсэн юм байж. Далайн эрэг хавийн оршин суугчид өндөр газарт зугтаж чадаагүй бол авралгүй байсан ажээ. Тэр хавийн эрэг булангаас олон тооны хохирогч нарийн цогцос бөөнөөрөө олдлоо гэсэн мэдээ ар араасаа цуварсаар. Дахиж хүчтэй газар хөдлөвөл энэ байшинд ингээд зүйл дуусах нь дээ, бүгэх газар бол ил хүйтэн тул гарч очих хүсэл байсангүй. Хувт заяатайгаа эвлэрэн нойрондоо бас дийлдэн унтахаар хэвтлээ...

Төгсөв. Бичлэг сонирхох хүн үүнийг хараарай. https://www.youtube.com/watch?v=ro4sqGm7-h8

 Энэ гамшигийн улмаас тэнгэрт одсон бүх хүмүүсийн төлөө залбирая.

2011 оны 3 сарын 11-нд чухам юу болов

Блогоор маань хаяа ч болов шагайж байсан уншигчиддаа мэнд хүргээд уучлал хүсье. Өөрийнхөө залхуу байдлаас болоод л юм бичихгүй яваад байлаа.
Нэгэн хэвийн амьдрал үргэлжлээд л оюутан байсан үед нээрээ янз бүрийн юманд татагдаад л хийгээд л сайхан байжээ гэж бодох үе байдаг шүү.
Гэтэл энэ нэгэн хэвийн амьдралын маань хэмнэлийг өөрчилсөн юм 3 сарын 11-нд болов. Ганц миний биш японд байгаа хүмүүсийн амьдралд их бага хэмжээгээр гарцаагүй нөлөөлсөн байх учиртай.

2011 оны 3 сарын 11-ны өдрийн 14цаг 46 минут...
Тохокүгийн Номхон далайн эргийн дагуух газар хөдлөлт болох нь тэр(The 2011 off the Pacific coast of Tohoku Earthquake). Япон оронд болсон хамгийн том (дэлхийн түүхэнд томоороо эхний 5д бараг тоологдох) газар хөдлөлт. Янз бүрийн эх сурвалжаас ямархуу хэмжээгий хохирол гарч, юу болж байгааг надаар хэлүүлэлтгүй нарийн мэдэж байгаа байх. Тухайн өдрөөс хойш өөрийн эргэн тойронд юу болж байгаа талаар өөрийнхөө бодлоо бичих гэж энэ удаа блогоо сэргээж байна.
Газар яг хөдлөх үед блогийн эзэн миний бие өдрийн цайндаа орснө дараа ид ажилдаа ханцуй шамдан ороод байж байв. Нэг хэрэглэгчтэй утсаар ярьж дуусаад илгээх материалаа бэлдье гэж бодоод өндийтөл газар чичирхийлэх нь тэр. Японд бол бараг л өдөр бүр газар хөдлөнө. Ажил дээр байж байхад хөдөлж байгаа нь анх удаа биш юм болохоор нээх ч тоосонгүй хажуугийн ширээний залууд газар хөдөлж байна шүү маягийн юм хэлээд эргэтэл хөл алдан гэхээс илүү тэнцэр алдан өөрийн эрхгүй сандал дээрээ лагс хийтэл суув. Манай ажил ч нээх өндөр биш 10 давхар байшингийн 5р давхарт нь байрладаг юм. Нилээн хүчтэй чичрхийллээ шүү игнээд л зогсох байлгүй дээ гэтэл чичиргээн нь зогсох шинжгүй эхний чичирхийлэлээс арай бага хүчээр 2 тийшээ савалж эхлэх нь тэр. Ширээн дээр босгоод тавьчихсан комьютерийн процессор дээрх тулгууртай календар газар руу унлаа. Дараа нь комьютерийн процессор нь өөрөө дондогмаа хүүхэлдэй шиг савалж эхлэв. Хамаг чухам мэдээлэл байгаа юм болохоор унахыг нь хараад байлтай биш 2 гараа алдлан хажуу залуугийн комьютерийн процессортой хамт нь дарж сандал дээрээ баттайхан суув. Нилээн удах шиг л санагдсан. Анх японд ирснээс хойш нилээн олон удаа газар хөдөлсөн дөө. Гэхдээ тэр өдрийнх арай л удаан байлаа. Дээр хүчтэй. Ширээний цаана байсан тавиур дээр байсан хайрцагтай багцласан цаасан материалууд урагшаа нуран унаж байна. Ширээн доогуур мөлхөн орж байгаа хүн ч харагдана. Манай давхарт нийтдээ 50 орчим ажилтан суудаг юм. Хүүхнүүдийн уулга алдан хашгирах дуу ардаас сонсдоно. Сар гарны өмнө Шинэ Зеланд, нэг хоногийн өмнө Хятадад болсон газар хөдлөлтийн зураг л шууд толгойд буув. За ингээд л нурдаг юм байна даа. Яавал амьд гарах бол ширээн доошоо орсон ч нурвал найдваргүй юм даа. Гараад гүйх хооронд 1 давхарт хүрэхээс өмнө нурвал бүр найдвар алга гэх мэт элдэв юм эргэцүүлсэн боловч сандал дээрээсээ огтхон ч хөдөлж чадсангүй. Нээрээ нурсан бол тэнд миний амьдрал дууссан байхаа. Аргагүй газар хөдлөлтийн талаарх найдвартай барилгатайд нь баярласан шүү дараа нь.
Ийнхүү самгардан сууж байтал чичирхийлэл нь намжив. Юутай ч компаниараа гадагшаа гарцгаая гэж нэг менежер санаачлан бүгд шатаар бууцгаав. Цахилгаан шат хөдлөхгүй хөдөлж байсан ч хэрэглэх зоригтон нэг ч байгаагүй болов уу. Анх удаа л газар хөдлөлтийн улмаас байгаа байшингаасаа гарч үзэж байгаа нь тэр.
Дэг журамтайхан шиг тухайн байшинд байсан 400аад хүн явган хүний шатаар буув. Нэг ч яаран гүйж бусаддаа саад болж буй хүн алга байлаа.
Байшингийн гадаа зам дээр дүүрэн хүн. Хөрш оффисийн барилгийнхан ч гарч ирсэн байв. Анх удаа л ингэж олон хүмүүс зугтан гарч ирснийг харсан болохоо "За энэ ч нилээн хүчтэй байсан даа хэдэн баллын хөдлөлт бол" гэж бодоод гэртээ байгаа бол зурагтаар юу гэж байгааг асуух, гэрийнх нь тэр хавьд хэр чичирхийлсэн бол санаа зовон найз охин руугаа залгав. Утас хүний ураманд гав хийх ганц ч дуу гарсангүй. Антен байгаад байдаг тэгсэн мөртлөө залгагддаггүй.
Улам түгшиж эхлэв. Яг яасан талаар тухайн үед хэн ч ямарч мэдээлэл өгсөнгүй...

Үргэлжлэл бий

Давгаагийнхаа талаар

Сүмогийн их аврага маань өнөөдөр зодог тайллаа гэж хэвлэлийн хурал хийв. 3хан цагийн өмнөх явдал. Гэнэтийн гэх хүмүүс ч их байх болов уу. Бичигч миний бие ч мөн болоогүй гэж бодож байсан болохоор харамсалтай л байна.
1 сарын башогийн үед архи ууж танхайрсан, хүн зодсон хэмээн японы хэвлэл мэдээллийнхэн нилээн шуугиж, ямар нэг байдлаар шийтгэх ёстой гэж хэлж буй нь олон байсан.
Одоо болохоор өөрөө болив уу, сүмогийн холбооноос болиулав уу гээд л шуугиж эхлэв.
Аврага маань "танхайрч хүн зодсон гэж мэдээлж байгаа нь бодит байдалтай зөрүүтэй байгаа ч, ийм шуугиан тарьж Ёкозүна хүний мөн чанарт нийцэхгүй гэж бодсон учраас зодог тайлахаар шийдсэн" гэж хэвлэлийнхэнд зориулж хийсэн хурал дээр хэлж байх юм.
Мэдээж сүмо японы уламжлалт спорт, ёс төр гэж юм их байгаа. Давгаа маань анхнаасаа л зарим тал дээр нь баримтлахгүй мөрдөхгүй зүйлүүд их байсан болохоор хэвлэлийнхэнд амттай зууш байсан байх. Нөгөөх чинь дахиад л ингэчлээ тэгчлээ гээд л шуугиад эхлэнэ. Эхлээд Кёкүшюзантай барилдахдаа үснээс нь зулгаасан, дараа нь монголд хөлбөмбөг тоглосон, Хакүхотой дэвжээ дээр мөрлөлцсөн зэрэг сүмогийн холбооноос анхааруулга авсан нь цөөнгүй. Барилдахдаа ч хаяа ширүүн дориун байдаг мань хүнд "Асуудалтай хүүхэд" гэсэн хоч зүүсэн билээ.
Сүмод гадаад бөхчүүд барилдаж эхлээд их удаж байна. Одоо хэзээний японы спорт гэхээсээ олон улсын спорт болчихоод байхад нөгөө л хуучинсаг, хэвшмэл юмаа бөх болгонд тулгаад л. Хэзээ шинэчлэгдах юм болдоо гэж бодож байтал, 2 өдрийн өмнө болсон сүмогийн холбооны удирдах зөвлөлийн сонгуульд Таканохана их аврага "очер дайрч" нэр дэвшин ялалт байгуулснаар шинэчлэлийн салхи шуурна гэж хүлээж байтал аврага маань больчихдог. Дахиад Хакүхо маань байгаа юм чинь гэж бодож байгаа ч Давгаагийн сүмо дахь орон зайг нөхөх хүн ойрийн жилд гарч ирэхгүй болов уу.

2003 оны 1 сарын 28н Токио башёд анхныхаа түрүүг авч шагналаа гардаж буй Их аврага маань
Сүмогийн олон рекордүүдыг шинэчилж аргагүй л их аврага байсан даа. Дахин хэлэхэд жаахан харамсалтай.

Архи, Медиа 2 ч хүнийг яаж чадах юм даа.

Шинэ он гарчихлаа гэж...

Миний блогоор зочилж буй танд ирж буй шинэ ондоо амжилт бүтээл, ашиг орлогоор дүүрэн байхыг хүсэн ерөөе.
Гүүглээс харж байсан чинь инээдтэй хөөрхөн мэндчилгээний кард оллоо. Өөрөө хийгээгүй ч үүнийг хараад хэсэг хором ч болтугай жуумалзаад өнгөрөөсэй гэж бодсон тул сонгож хийлээ.

Энэхүү блогоо ноороглож эхлээд таван жил болчиж. 2005 оны 1сарын 24нд анхны тэмдэглэлээ хөтлөж байжээ.
Нэг мэдэхэд 2010 он гарчиж. Гэхдээ шинэ он угтах үед ойрын жилүүдэд байгаагүйгээр хэт их завтай байлаа. Тэр нь мэдээж одоохондоо ажил хийхгүй байгаа болохоор. 10сараас эхлэн ажлаа солих санаатай хуучин ажлаасаа гарч, шинэ ажил хайх маягийн. Дээхэн үед байсан бол ч гадуур дотуур хөөцөлдөх ажил, утас шөрмөс цохихоос авахуулаад мундахгүй их байсан болов уу. Орчин үед интернэт гэж амар юм дөө. Сонирхож байгаа пүүс компанийхаа мэдээллийг хоомпээжнээс нь хараад л, цаг тохирч ярилцлаганд ороод, шалгалт өгөөд гэх маягаар.
Гэхдээ зориг гарган ажлаа солихоор шийдсэн болохоор яаран шийдэхгүй гэсэн станстай байгаа ч голж гологдож байсаар хагас жил болох нээ бараг. Өдөр гэдэг чинь ийм урт байдаг билүү гэж оюутан байхдаа л бодож байсан нь санаанд орох юм. Нэг бодлын завтай сайхан нөгөө бодлын дэмий цаг алдаад байгаа ч юм шиг.
Юу ч гэсэн 2009 он миний хувьд амьдралд нээх олон байхгүй болов уу гэмээр зүйл олон байжээ.
Ажил дээр тушаал дэвшиж, анх удаа хүн загнах ямар хэцүү байдгийг мэдрэв. Нээх том тушаал биш ч, удирдах гэдэг байр сууринд албан ёсоор хүрсэн маань байлаа. Бас дээр нь хүн халах. Дэлхий даяар хямрал гээд л бужигнаж байхад хямралын давалгаа надад ингэж тусав. Урд өдөр нь л хамтдаа хичээе гээд хэлж байсан хүнээ маргаашнаас нь ажиллах өдрөө багасгаач, энэ сард ажлын өдөр бараг байхгүй шүү гэж хэлэх ч хэцүү байсан шүү.
Дараа нь ажлаа солино гэж шийдсэн явдал байлаа. Бараг л 1 долоо хоногийн дотор шийдэв гэж. Үргэлжлүүлээд Японд ирснээс хойш анх удаа монголдоо 2 сар орчим байж, гэрийнхэн найз нөхөдтэйгээ цагийг өнгөрүүллээ. Бөөн энерги одоо бол. Одоо намайг авч ажиллуулсан газар ч алдахгүй дээ гээд өөрийгөө бяцхан пии-аардчий. хэхэ
За өнгөрсөн үйл явдал ч яахав шинэ оноо ямар жил болгох вэ гэдэг чинь л чухал даа.
Амжилт хүсээрэй надад

Зундуй заан

Өмнөх бичлэгт бичсэнчлэн Зундуй зааны 100 насны ойд зориулсан спортын баяр наадам тун сайхан болж өнгөрлөө.

Түүний үр хүүхэд, төрөл төрөгсөд нь зохион байгуулсан энэхүү наадам нь нэг үгээр хэлэхэд Эрдэнийн Зундуйн ургийнхны баяр болсон гэхэд хилсдэхгүй байхаа. Нутгийн ард түмэн мөн сэтгэгдэл өндөртэй сайхан наадам боллоо гэж ярьж буй нь чих дэлсэж байлаа. Эхний өдөр нь үндэсний бөхийн 3н үеийн чуулга барилдаан болж залуу хүүхдүүдийн гал дөл үсэрсэн барилдаанаар ойн арга хэмжээ нь эхэлсэн юм. Аргагүй л спортод элэгтэй ард түмэн гэдэг, сумын арван жилийн спорт заал пиг дүүрэн хүн үзэж байв.
2 дахь өдөр нь улсын, аймгийн алдар цолтой 64 бөхийн барилдаан болж өнгөрлөө. Цаг агаар ч сайхан тогтуун, намрын налгар сайхан өдөр. Бичигч миний бие бага насандаа хурдны морь унаж, ахынхаа хамт морио хөтлөн ойр орчмын сумдуудаар наадам хэсэж явдаг нэгэн байлаа. Япон улсад ирснээс хойш яг наадам үзэлгүй 7,8 жил болжээ. Ойрд наадам үзээгүй миний нүд баясан, сэтгэл тэнийвээ гэж...

Наадмын талбай (цаад онгорхой байшингууд хөдөөгийн байгаа төрхөө гэж)

Түрүүлсэн бөх хурдан удамтай дааганы эзэн болж байнаа.

Мойл Зундуйн үр сад (Зүүн талаас Батбилэг, Намнансүрэн, Должинсүрэн, Адьяахүү)
Ойг тохиолдуулан Зундуй заан хэмээх сайхан дууг ардын жүжигчин Ө.Баярмангай, зохиолч Ш.Цэрэндоо нар хамтран бүтээж Баярмангай гуай дуулж сонирхуулав.

Үг Ш.Цэрэндоо Ая Ө.Баярмангай

Зундуй заан

Зоригт вангийн хошуу хавьдаа
Золбоо хийморь босоо төрсөн
Батхан уулын оройн сүлднээс
Лут хаан чадлыг дээжилж өвөлсөн
(Дахилт)
Эрдэнэсантын мойл Зундуй
Энгүй бяр нь даанч дэндүү
Цог дэлгэрэх нягт зоригтой
Үнэн хүчтэй Улсын заан аа
Харийн дайсныг буулган авсан
Халхын голын цэрэг явсан юм
Дайчин эрсээс бяраараа шалгарч
Төрийн наадамд уриглаж ирсэн юм
(Дахилт)
Уран домгоор алдар нь түгсэн
Уурган дэгээ угсрах мэхтэй
Сайхан Монголын жинхэнэ галбир
Сант нутгийн минь алдарт хүчтэн
(Дахилт)
Дэвээд гарах нь хан шувуу
Бариад сугсрах барсын тэнхээ
Зодог дотроо зогдогт арслан
Золгож барилдахад дөрвөн хүчтэн
(Дахилт)

дуулсан бичлэгийг тун удахгүй оруулах болно.

Монгол улсын үнэн хүчит заан "Мойл" хэмээх Эрдэнийн Зундуй гэж хэн бэ?

Энэ хүн бол Төв аймгийн Эрдэнэсант сумын харъяа Батхаан уулын өвөрт төрж өссөн нэгэн бөгөөд өгүүлэгч миний өвөг эцэг юмаа. Тодруулбал Миний эцэг Намнансүрэн нь Зундуйн ууган хүү болох юм.
1908 онд Түшээт хан аймгийн Зоригт вангийн хошуу одоогийн Төв аймгийн Эрдэнэсант сумын нутагт малчин ард Эрдэнийн ууган хүү болж төрсөн. Бага насаа эцэг эхийн хамт мал маллах, жин тээх зэргээр ажил, амьдралын гараагаа эхэлж идэр наснаасаа нутгийн бөх ах нараа даган барилдаж эхэлжээ. Түүний бөхийн авьяас чадвар, биеийн хөгжил нь бусдад гайхагдаж иржээ. Жинхэнэ монгол бөх хүний шинжийг агуулсан гэж бие бялдартай байсан гэж ярьдаг. Түүнийг маш их бяртай байсныг нотлох баримтыг нутгийн хөгшчүүл ярьдаг юм. Тэр нь Асарын гэрт 200 литрийн торхтой айргийн ганцаараа өргөөд нохой дайрахад нь өшиглөчихөөд цалигуулалгүй оруулж байсан гэдэг.

Өвөөгийн маань ид бяр жигдэрсэн 26 настай байхдаа улсын наадамд зодоглож 5 давж цог дэлгэрэх улсын начин, дараа жил нь 1935 оны улсын баяр наадамдаа 5 давж нягт зоригт Монгол улсын начин, улмаар 1940 онд ардын хувьсгалын 19 жилийн ойгоор 880 бөх барилдахад 6 даван шөвгөрч Монгол улсын үнэн хүчит заан хэмээх цолыг авчээ. Тухайн үед өмсөж барилдаж байсан зодог шуудаг нь түүний хань Өрнөх нь урласан байдаг ба одоог хүртэл Зундуйн төрсөн дүү Сүхийн гэр шуудаг нь, ууган хүү Намнансүрэнгийнд зодог нь хадгалагдаж байгаа.
Өвөөгийн маань талаар олон яриа үлдсэн байдгийн нэг нь түүний засуулаар олон жил явсан Чүлтэм тойны Тангад гуай үлдээжээ.
"Чадалтай бяртай сайн бөх даанч жаахан зориг муутай" гэж. Барилдах гэж байгаа бөхийнхөө талаар ямарч цол гуншинг нь хэлэлгүй барилдуудахаар ямарч том цолтой хүн байсан хамаагүй даваад л хүрээд ирдэг хүн байсан гэдэг. Тухайн үедээ маршал Чойбалсангийн бөх хэмээгдэн ид явсан Аврага Түвдэндоржийг нэг жил 2 удаа хаяж явсан гэдэг юм билээ.
Өвөө маань залуу хүүхэд байхын том хар нүдтэй хүн байсан тул түүнийг "Мойл" хэмээн авгайлжээ. Тэгш цагаан шүдтэй, тос даасан хүрэн бор царайтай өндөр нуруутай, лагс биетэй жинхэнэ сайхан монгол эр байжээ. Сайн хийдэг байсан мэх нь дэгээ ороох. Барилдаж байхдаа майхангийн гадасны утастай хамт ороогоод эргэхэд хамтад нь суга татан унагааж байжээ. Уурган дэгээ мэх ч гэж хэлдэг бололтой. Ер ар нуруугаараа унадаггүй хүн байсан гэх. Өвөө маань 1939 онд Дэжидийн Өрнөхтэй гэр бүл болж 4 хүүхэд төрүүлсэн байна.
Эрдэнийн Зундуй нь 1953 онд хүнд өвчний улмаас хорвоогийн мөнх бусыг үзүүлжээ.
2009 оны 10сарын 3,4-ны өдөр төрөлх нутаг Эрдэнэсантад нь түүний мэндэлсний 100 жилийн ойд зориулсан үндэсний спортын баяр наадам зохиогдох юм.

Жүдогийн сэргэн мандал

Японд JUDO RENAISSANCE гэсэн үг байдаг. Монголчилвол "Жүдогийн сэргэн мандал" гэхэд болох байх. 2001 оноос Японы жүдогийн холбоо, Коодоокан(Коодоокан гэж чухам юу болох талаар монгол викигээс хараарай) хамтран хэрэгжүүлж эхэлж буй төслийн нэр.

Зорилго нь жүдог үндэслэгч Каноо багшийн анх эхлэн жүдог зохиосон үеийн зорилго, хүнийг сурган хүмүүжүүлэх арга барилын дахин ухамсарлахын тулд
1. Жүдогоор хичээллэгч хүний моралийн төвшинг ахиулах
2. "Хүн"ийг бүтээх жүдог дэлгэрүүлэх
гэсэн асуудлуудад төвлөрөн ажиллаж байгаа юм. Одоогоор бага дунд сургуулиуд болон орон нутгуудад өргөнөөр хэрэгжиж байгаа бөгөөд үүнийг хэрэгжүүлэхийн тулд
- Хүнтэй мэндчилэхдээ "Сайн байна уу" гэж цоглогоор эхлэцгээе.
- Хогийг хогийн саванд нь л хая, үгүй бол сэтгэл зүрхээ гээж байгаагаас өөрцгүй шүү
- Найз гэдэг бол нэг амьдралын үнэт зүйл шүү, үргэлж хайрлан хүндэтгэж харицацгаая
- Хэн нэгэн туслалцаа эрэлхийлж байгаа хүн ойрхон байвал зориг гарган туслацгаая
- "VIVA! JUDO"-г　дэлхий дахинд дэлгэрүүлцгээе!

Үүнийг харахад жүдо гэдэг бол зөвхөн спорт биш, өөр илүү гүн ухааны утга агуулга бий шүү гэдгийг улам ихээр мэдрэх юм. Японд одоо ихэнх жүдогийн дэвжээнд хадаастай байгаа ханын зургаар өнөөдрийн бичлэгийг өндөрлөе дөө.


Монголд маань ч гэсэн "Жүдогийн сэргэн мандал" улам өргөн дэлгэрэх болтугай.